3 tháng đầu thai kỳ (tam cá nguyệt thứ nhất) là giai đoạn vô cùng quan trọng, bởi đây là thời điểm phôi thai hình thành và phát triển các cơ quan nền tảng. Đồng thời, mẹ bầu cũng bắt đầu trải qua những thay đổi sinh lý – tâm lý lớn nhất trong suốt thai kỳ.

Hiểu đúng và chăm sóc cơ thể đúng cách trong giai đoạn này sẽ giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh và giảm nguy cơ sảy thai, dị tật bẩm sinh.

1. 3 Tháng Đầu Thai Kỳ Bắt Đầu Từ Tuần Nào?

• Giai đoạn này kéo dài từ tuần 1 đến hết tuần 13 của thai kỳ. 
• Thai nhi sẽ phát triển từ một hợp tử thành phôi thai, rồi hình thành tim, não, tay chân và các cơ quan nội tạng cơ bản. 
• Đây là thời điểm nhạy cảm nhất, dễ tổn thương bởi tác nhân bên ngoài như thuốc, vi khuẩn, virus, hóa chất độc hại… 

2. Những Thay Đổi Của Cơ Thể Mẹ Trong 3 Tháng Đầu

• Ốm nghén: buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn 
• Thay đổi cảm xúc: dễ cáu gắt, xúc động, mất ngủ 
• Ngực căng tức, vòng ngực tăng kích thước 
• Tiểu nhiều, đau đầu nhẹ, chóng mặt 
• Một số mẹ có chảy máu âm đạo nhẹ (máu báo thai) 

👉 Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu ra máu nhiều, đau bụng dữ dội, cần đi khám ngay vì có thể là dấu hiệu dọa sảy thai hoặc thai ngoài tử cung.

3. Những Việc Mẹ Cần Làm Trong 3 Tháng Đầu

✅ 1. Khám thai và siêu âm lần đầu

• Thường từ tuần thứ 6 – 8 sau khi chậm kinh 
• Xác nhận vị trí thai (trong tử cung hay ngoài tử cung), tuổi thai, tim thai 
• Làm các xét nghiệm cần thiết: nhóm máu, HBsAg, HIV, Rubella, giang mai, đường huyết… 

✅ 2. Bắt đầu bổ sung axit folic

• Giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh 
• Liều khuyến nghị: 400 – 800mcg/ngày 
• Có thể bổ sung thêm sắt, DHA, canxi theo hướng dẫn bác sĩ 

✅ 3. Ăn uống đủ chất – tránh kiêng khem quá mức

• Ăn đa dạng 4 nhóm chất: đạm, đường, béo, vitamin & khoáng 
• Tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu folate như: bông cải, đậu, ngũ cốc nguyên hạt 
• Uống đủ 1.5–2 lít nước/ngày 

❌ Tránh: rượu bia, thuốc lá, caffeine, cá chứa nhiều thủy ngân (cá thu, cá kiếm), thực phẩm tái sống

✅ 4. Tập thói quen sinh hoạt lành mạnh

• Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng 
• Vận động nhẹ như đi bộ, yoga cho bà bầu 
• Tránh làm việc nặng, leo cầu thang nhiều, thức khuya 

✅ 5. Tiêm phòng nếu chưa có miễn dịch

• Rubella, cúm, thủy đậu: nên tiêm trước khi mang thai 
• Nếu đang mang thai, bác sĩ sẽ kiểm tra kháng thể để cân nhắc có cần tiêm bổ sung sau sinh hay không 

4. Những Dấu Hiệu Cần Đi Khám Ngay

• Ra máu âm đạo bất thường 
• Đau bụng dưới dữ dội, kèm choáng, ngất 
• Không thấy dấu hiệu thai phát triển (bụng không to, không có tim thai sau 7–8 tuần) 
• Ốm nghén nặng đến mức mất nước, sụt cân 

Đừng chủ quan – 3 tháng đầu là “giai đoạn vàng” để sàng lọc và bảo vệ thai nhi.

5. Câu Hỏi Thường Gặp Trong 3 Tháng Đầu

❓ Mẹ bầu có nên quan hệ vợ chồng?

👉 Có thể, nếu thai kỳ bình thường, không có nguy cơ sảy thai, ra máu âm đạo hay tiền sử thai lưu. Tuy nhiên, nên nhẹ nhàng và tránh các tư thế gây áp lực lên bụng.

❓ Có nên uống thuốc tây khi bị cảm – đau đầu?

👉 Không nên tự ý uống thuốc, kể cả thuốc cảm thông thường. Chỉ sử dụng thuốc theo chỉ định bác sĩ sản khoa.

❓ Có nên đi siêu âm nhiều lần?

👉 Không cần siêu âm quá thường xuyên. Chỉ nên siêu âm theo lịch hẹn của bác sĩ để tránh lo lắng, tốn kém không cần thiết.

3 tháng đầu thai kỳ là giai đoạn then chốt, cần sự cẩn trọng tối đa.
Mẹ bầu hãy chủ động đi khám thai đúng lịch, bổ sung dinh dưỡng và dưỡng chất đầy đủ, đồng thời giữ tinh thần thoải mái để tạo điều kiện tốt nhất cho con yêu phát triển ngay từ những ngày đầu tiên.