Bệnh học đường là các vấn đề sức khỏe thường gặp ở lứa tuổi học sinh do ảnh hưởng từ môi trường học tập, thói quen sinh hoạt và tâm lý tuổi phát triển. Nếu không được phát hiện và can thiệp sớm, các bệnh học đường có thể ảnh hưởng lâu dài đến thể chất, tinh thần và khả năng học tập của trẻ.

1. Bệnh Học Đường Là Gì?

Bệnh học đường là tập hợp các bệnh lý xảy ra phổ biến ở lứa tuổi học sinh, chủ yếu liên quan đến:

• Cột sống – thị lực – răng miệng 
• Tâm lý học đường (stress, trầm cảm, lo âu…) 
• Các bệnh do ít vận động, dinh dưỡng kém, thừa cân – béo phì 

Đây không phải là bệnh bẩm sinh hay do di truyền, mà liên quan trực tiếp đến môi trường học tập và thói quen hàng ngày.

2. Các Bệnh Học Đường Phổ Biến Ở Học Sinh

2.1. Cong Vẹo Cột Sống

• Do tư thế ngồi học sai, bàn ghế không phù hợp 
• Mang cặp quá nặng, lệch vai 
• Ít vận động thể chất 

Hậu quả: đau lưng, dáng đi bất thường, giảm chiều cao, ảnh hưởng thẩm mỹ và tâm lý.

2.2. Cận Thị Học Đường

• Ngồi gần màn hình, học liên tục không nghỉ 
• Thiếu ánh sáng, sai tư thế nhìn 
• Lạm dụng điện thoại, máy tính bảng 

Thống kê: Tỷ lệ cận thị ở học sinh thành thị có thể lên đến 40–60% theo nghiên cứu của Bộ Y tế.

2.3. Rối Loạn Tâm Lý Học Đường

• Áp lực học tập, thi cử 
• Bạo lực học đường, bị cô lập 
• Thiếu sự quan tâm, thấu hiểu từ gia đình 

Biểu hiện: lo âu, mất ngủ, chán học, thu mình, thậm chí có hành vi tiêu cực nếu không được hỗ trợ kịp thời.

2.4. Béo Phì Và Suy Dinh Dưỡng

• Chế độ ăn mất cân bằng, lười vận động 
• Ăn nhiều đồ ngọt, thức ăn nhanh 
• Hoặc ăn uống thiếu chất do học sinh ở nội trú, vùng sâu vùng xa 

2.5. Bệnh Răng Miệng

• Sâu răng, viêm lợi, mảng bám do vệ sinh răng không đúng cách 
• Thiếu kiến thức chăm sóc răng miệng học đường 

3. Nguyên Nhân Gây Ra Bệnh Học Đường

• Tư thế học sai: bàn – ghế không đúng chuẩn, không điều chỉnh độ cao phù hợp theo từng độ tuổi. 
• Thiếu vận động thể chất: học sinh dành quá nhiều thời gian ngồi học, chơi điện thoại, ít tham gia thể thao. 
• Thiếu ánh sáng học tập: ánh sáng mờ, ngồi lệch nguồn sáng. 
• Thói quen sinh hoạt không điều độ: thức khuya, ăn uống không khoa học, bỏ bữa. 
• Áp lực tâm lý: từ kỳ vọng gia đình, thành tích học tập, bạn bè. 

4. Cách Phòng Tránh Bệnh Học Đường Hiệu Quả

✅ Điều Chỉnh Tư Thế Ngồi Học Đúng

• Ngồi lưng thẳng, chân chạm sàn 
• Mắt cách mặt bàn 30–35 cm 
• Không nằm học, không cúi sát vở 

✅ Sử Dụng Bàn Ghế Đúng Chuẩn

• Bàn ghế phải phù hợp chiều cao theo từng lứa tuổi 
• Có thể điều chỉnh độ cao nếu cần 

✅ Bảo Vệ Thị Lực

• Đảm bảo ánh sáng đầy đủ khi học 
• Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử quá 30 phút/lần 
• Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần 

✅ Rèn Luyện Thể Dục Thể Thao

• Khuyến khích học sinh vận động 60 phút/ngày 
• Tham gia các môn như đi bộ, bơi lội, bóng đá, cầu lông… 

✅ Dinh Dưỡng Cân Đối

• Bổ sung đầy đủ 4 nhóm chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất 
• Hạn chế nước ngọt, thức ăn nhanh, snack 

✅ Chăm Sóc Sức Khỏe Tinh Thần

• Tạo môi trường học đường thân thiện, không áp lực 
• Cha mẹ, thầy cô cần thường xuyên lắng nghe tâm sự, quan sát thay đổi cảm xúc của trẻ 
• Tham vấn chuyên gia tâm lý nếu thấy trẻ có dấu hiệu bất thường 

5. Vai Trò Của Gia Đình – Nhà Trường – Xã Hội

Phòng tránh bệnh học đường là nhiệm vụ của cả cộng đồng:

• Gia đình: hướng dẫn con tư thế đúng, xây dựng thói quen tốt từ nhỏ. 
• Nhà trường: cung cấp cơ sở vật chất đạt chuẩn, giảm tải chương trình học. 
• Xã hội: tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe học đường. 

Bệnh học đường là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng có thể phòng tránh được nếu các em học sinh được giáo dục đúng cách, môi trường học tập hợp lý, và nhận được sự quan tâm từ gia đình – nhà trường – xã hội.

Chăm sóc sức khỏe học đường chính là nền tảng cho sự phát triển toàn diện của thế hệ tương lai.